01/08/2019 SONRASI , SGK AÇISINDAN A’dan Z’ye YURTDIŞI İŞLEMLERİ

Yurt Dışı Borçlanmasının Şartları Nelerdir?

Ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Anlaşması imzalanmış ülke olsun veya olmasın yurt dışında çalışan Türk vatandaşları ve doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, yurt dışında geçen sigortalılık/işsizlik ve ev kadınlığı sürelerini ülkemiz sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla borçlanabilirler.

Borçlanma kapsamındaki süreler yurt dışında geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri, ev kadını olarak geçen sürelerdir.

Yurt dışı sürelerinin borçlandırılabilmesi için; borçlanma anında Türk vatandaşı olmak ya da doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybetmiş olmak, borçlanma kapsamındaki yurt dışı sürelerini belgelendirmek ve yazılı istekte bulunmak şarttır. Ölen sigortalının hak sahipleri tarafından yapılan borçlanma başvurularında hak sahibinin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olması yeterli olup, ayrıca borçlanılmak istenilen sigortalıya ait yurtdışı sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranmaz.

O ülke vatandaşlığı devam edenler de yurt dışı borçlanması yapabilmektedirler.

3201 Sayılı Kanuna Göre Borçlanmanın Şartları Nelerdir?

·         Türk vatandaşı olmak,

·         Belirli nitelikte yurt dışı süreleri bulunmak,

·         Yurt dışı sürelerini belgelendirmek,

·         Yazılı istekte bulunmak.

Kimler Yurt Dışı Sürelerini Borçlanma İmkanından Faydalanabilir?

Türk vatandaşları ve doğumla Türk vatandaşı olup çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler (mavi kartlılar) ile bunların Türk vatandaşı olan hak sahipleri borçlanma hakkına sahiptirler. Ayrıca, Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşlığına haiz çifte vatandaşlar da borçlanma yapabilir.

Kimler Yurt Dışı Sürelerini Borçlanma İmkanından Faydalanamaz?

Sosyal güvenlik kanunlarına göre kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanmış olanlar ile aylık bağlanması için müracaat edip aylığa hak kazanmış durumda bulunanlar yurt dışı sürelerini borçlanma imkanından faydalanamazlar.

Vefat Eden Sigortalının Yurt Dışı Sürelerini Hak Sahipleri Borçlanabilir mi?

Vefat eden sigortalının Türk vatandaşlığında geçen yurt dışı sürelerini, Türk vatandaşı olmak şartıyla hak sahipleri de borçlanabilmektedir. Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşı olan çifte vatandaş hak sahipleri de borçlanma yapabilirler. Ancak, mavi kartlı hak sahipleri, borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olmadıklarından dolayı, borçlanma hakkına sahip değildir.

Türk Vatandaşlığının Kazanıldığı ve Kaybedildiği Tarih Nasıl Belirlenir?

Türk vatandaşlığı;

·         Bakanlar Kurulunun Türk vatandaşlığına aldığı tarih itibariyle kazanılmakta,

·         Türk vatandaşlığından çıkma belgesinin teslim alındığı tarih itibarıyla kaybedilmektedir.

Yurt Dışında Geçen Hangi Süreler Borçlandırılır?

18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler Kanun kapsamında borçlandırılabilir.

Borçlandırılabilecek Süre Olarak İfade Edilen “Sigortalılık Süresi” Nedir?

“Sigortalılık Süresi” deyiminden, borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılmalıdır. Çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde çalışmaya eşdeğer olarak kabul edilen sürelerdir.

Borçlandırılabilecek Süre Olarak İfade Edilen “İşsizlik Süresi” Nedir?

“İşsizlik Süresi” ibaresi, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eşdeğer süreler haricinde o ülkede geçen süreyi ifade eder. İşsizlik sürelerinin tamamının borçlanma kapsamında değerlendirilmesine imkân bulunmadığından sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde en fazla bir yıl olmak kaydıyla yurt dışında geçen işsizlik süreleri borçlandırılır. Ancak, işsizlik sürelerinde Türkiye’de bulunulan tarihlerin borçlandırılmasına imkân bulunmamaktadır.

Sigortalılık Süreleri ile İşsizlik Sürelerinin Birlikte Borçlanılması Zorunlu mudur?

Bu sürelerin aynı anda borçlanılacağına ilişkin herhangi bir zorunluluk yoktur. Bu süreler birlikte borçlanılabileceği gibi talep edilmesi halinde birbirinden bağımsız olarak ta borçlanılabilir.

Borçlandırılabilecek Süre Olarak İfade Edilen “Ev Kadını Olarak Geçen Süre” Nedir?

Yurt dışında “ev kadını olarak geçen süreler”; evli veya bekar olup olmadıklarına bakılmaksızın, kadınların sigortalılık süreleri haricinde yurt dışında ikamet ettikleri süreleri ifade eder. Bu süreler işsizlik süresi kapsamında değerlendirilmez. Borçlanma talebinde bulunanlar, yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerinden diledikleri kadarını borçlanabilirler.

Yurt Dışında Geçen Hangi Süreler Borçlandırılmaz?

·         18 yaşın doldurulmasından önce yurt dışında geçen süreler,

·         Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya kaybedilmesinden sonra yurt dışında geçen süreler,

·         İkili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurt dışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler,

·         Yurt dışındaki işsizlik ve ev kadınlığı süresini borçlanmak isteyenlerin yurda giriş-çıkış bilgilerine göre Türkiye’de bulunduğu tespit edilen süreler,

·         Ülkemizdeki sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında prim ya da kesenek ödenen sürelerle çakışan yurt dışı süreleri,

·         Ülkemizde tam aylık bağlanmış olanların, aylık bağlanmasından önceki yurt dışı süreleri,

·         Türkiye’de malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen ve aşağıda sayılan yurt dışı sürelerinden;

o    Libya’da iş üstlenen Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçilerinin, bu ülkede 01.09.1985 tarihinden sonra geçen çalışma süreleri,

o    Almanya’da istisna akdi kapsamında iş üstlenen Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçilerinin bu ülkedeki çalışma süreleri,

o    5510 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında, ülkemizle imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri veya Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümlerine göre yurt dışında geçici görevli bulunulan süreler.

Yurt Dışında Geçen Sürelerin Tamamını Borçlanma Zorunluluğu Var mıdır?

Yurt dışında geçen sürelerin tamamının borçlanılması zorunlu değildir. Başvuru sahipleri, bu sürelerin tamamını, istedikleri kadarını ya da aylık bağlanmasına yetecek kadarını borçlanabilir. Bu konudaki tercihin, başvuru sırasında yazılı olarak belirtilmesi gerekir.

Yurt dışı sürelerinden bir kısmını borçlanmış olanlar, diğer sürelerini yeni bir başvuru yapmak suretiyle borçlanabilir. Yurt dışı borçlanmasında sayı sınırlaması söz konusu değildir.

Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmış Ülkelerde Geçen Sigortalılık ve/veya İşsizlik Sürelerinin Borçlandırılabilmesi için Hangi Belgelerin İbraz Edilmesi Gerekir?

·         İlgili ülke sigorta kurumlarınca düzenlenmiş sigortalılık sürelerini gösterir belgenin aslıyla birlikte Türkiye’de yeminli tercümanlarca yapılmış tercümesinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,

·         İlgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak hizmet belgesinden

en az birinin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.

Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmamış Ülkelerde Geçen Sigortalılık ve/veya İşsizlik Sürelerinin Borçlandırılabilmesi için Hangi Belgelerin İbraz Edilmesi Gerekir?

İlgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak hizmet belgesinin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.

Gemi Adamı Olarak Geçen Sürelerin Borçlandırılabilmesi için Hangi Belgelerin İbraz Edilmesi Gerekir?

·         Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkenin sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke olması halinde çalışılan ülke sigorta kurumundan alınacak hizmet belgesinin aslıyla birlikte Türkiye’de yeminli tercümanlarca yapılmış tercümesinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,

·         Sözleşmeli ülke olup olmadığı fark etmeksizin, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alacakları çalışma sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren hizmet belgelerinden,

·         Çalıştıkları gemi ya da geminin bağlı bulunduğu iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte gemi adamı olarak çalışılan süreler ile örtüşen yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren pasaport sayfaları ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren belgelerden

en az birinin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.

Ev Kadını Olarak Geçen Sürelerin Borçlandırılabilmesi için Hangi Belgelerin İbraz Edilmesi Gerekir?

Yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için; fotoğraf, künye bilgileri ve yurda giriş-çıkış tarihlerinin kayıtlı olduğu pasaport sayfa fotokopileri veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösterir çizelge ile birlikte;

·         İkamet edilen ülke mercilerinden alınacak ikamet belgesinin aslı ile birlikte Türkiye’de yeminli tercümanlarca yapılmış tercümesinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,

·         Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerce düzenlenen ikamet belgesinden

en az birinin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.

Türk İşverenlerce Sözleşmesiz Ülkelere Çalıştırılmak Üzere Götürülen Türk İşçilerinin Borçlanma Hakkı Var mıdır?

Türk işverenlerce sözleşmesiz ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadır. Bu kapsamda çalışan Türk işçilerden isteğe bağlı sigortaya prim ödemeyenler yurt dışında iken ya da yurda döndükten sonra yurt dışında geçen 5/1-(g) sürelerinden diledikleri kadarını borçlanabilirler.

Borçlanma Talebinin Yurt Dışından Taahhütlü, İadeli Taahhütlü ve Acele Posta Servisi ile Gönderilmesi Durumunda Başvuru Tarihi Nasıl Belirlenir?

Yurt dışından RA ila RZ ve EA ila EZ kodu ile gönderilen başvurular; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi ile gönderilmiş olduğundan bunların postaya veriliş tarihleri, Kuruma başvuru tarihi olarak kabul edilir.

e-Devlet Üzerinden Borçlanma Talebinde Bulunulduğunda Başvuru Tarihi Nasıl Belirlenir?

e-Devlet üzerinden yurt dışı borçlanması talebinde bulunulduğunda, işlem tarihi başvuru tarihi olarak kabul edilir.

Yurt Dışından Özel Kargo Yoluyla Yapılan Borçlanma Başvurularında Başvuru Tarihi Nasıl Belirlenir?

Yurt dışından özel kargo yolu ile yapılan borçlanma taleplerinde başvurunun Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, başvuru tarihi olarak esas alınır.

Ancak, Almanya’dan DHL kargo vasıtasıyla RA ila RZ ve EA ila EZ kodları ile gelen gönderilerde, başvurunun kargoya veriliş tarihi başvuru tarihi olarak esas alınır.

Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesini Doldururken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinde yer alan açıklamalar bölümü dikkatlice okunarak eksiksiz ve doğru şekilde doldurulup imzalanmalıdır. Dilekçenin eksik veya hatalı doldurulması başvurunun geçersiz sayılmasına sebebiyet verebilir.

Borçlanma Başvurusu Hangi Durumlarda Geçersiz Sayılır?

Yurt dışı sürelerinin borçlandırılmasına ilişkin yapılan başvuru;

·         Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinin ıslak imzasız olması,

·         Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinin 6 ve 9 numaralı bölümlerinde yer alan borçlanılmak istenilen süreye ilişkin seçeneklerden birden fazla kutucuğun işaretlenmesi,

·         Borçlanmaya esas yurt dışı sürelerine ait belgeler ile yabancı dildeki belgelerin tercümelerinin talep dilekçesine eklenmemesi,

·         Yurt dışı borçlanma başvurusuna istinaden tahakkuk ettirilen borçlanma tutarının, tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde Kurum hesabında olacak şekilde ödenmemesi

durumlarında geçersiz sayılır.

Başvuru Esnasında Borçlanmaya Esas Belge İbraz Etmeyenlerin Durumu Ne Olur?

Yurt dışı borçlanma başvurusunda bulunup başvuru ekinde borçlanmaya esas hizmet/ikamet belgesi ibraz etmeyenlerin talepleri geçersiz olmakla birlikte, dosyasında bu belgelerin daha önceden mevcut olması halinde, bu belgede kayıtlı süreler esas alınarak borçlanma işlemi gerçekleştirilecektir.

Borçlanmaya Dair Prime Esas Kazanç Miktarının Belirtilmemesi Halinde Ne Olur?

Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinin 5 numaralı bölümündeki “Borçlanma Miktarının Hesabında Seçtiğiniz Bir Günlük Prime Esas Kazanç” sorusunda “Asgari/Azami/Diğer” seçeneklerinden herhangi birinin işaretlenmemesi halinde borçlanma başvurusu kabul edilip “Asgari” seçeneği işaretlenmiş sayılır.

Yurt Dışı Sürelerinden Bir Bölümü Borçlanmak İstenildiğinde Ne Yapılmalıdır?

Yurt Dışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinin 7 numaralı bölümünde borçlanmak istenilen gün sayısının belirtilmesi yeterlidir. Bu durumda borçlanma işlemi, ibraz edilen belgede kayıtlı son tarihten geriye doğru olmak üzere istenilen süre esas alınarak sonuçlandırılır.

Yurt Dışı Sürelerinin Borçlanılması için Sosyal Güvenlik Kurumunun Hangi Birimine Başvurulması Gerekir?

Borçlanma başvurusunun yapıldığı tarih itibarıyla;

·         5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında faaliyeti bulunmayanlar ile faaliyeti sona ermiş olanların; Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi’nden (MERNİS) tespit edilecek adresin bulunduğu ildeki, MERNİS’te birden fazla adres kaydının bulunması halinde tercih edilen ildeki, MERNİS’te adres kaydı bulunmuyor ise nüfusa kayıtlı olunan ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkezlerine (SGİM/SGM),

·         5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında faaliyeti devam edenlerin ise faaliyetin devam ettiği ildeki SGİM/SGM’ye müracaat etmeleri gerekir.

Hak Sahipleri Tarafından Borçlanma Talebinde Bulunulduğunda Sosyal Güvenlik Kurumunun Hangi Birimine Başvurulması Gerekir?

Hak sahipleri tarafından borçlanma talebinde bulunulduğunda, vefat eden sigortalının bilgileri esas alınarak bir üstte belirtilen kriterlere göre ilgili SGİM/SGM’ye başvurulması gerekir.

Borçlanma Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borçlanma tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 45’i dir.

01.01.2024-31.12.2024 tarihleri arasında borçlanılacak bir gün için ödenmesi gereken tutarın alt sınırı (666,75 TL X %45=) 300,04 TL, üst sınırı ise (5.000,63 TL X %45=) 2.250,28 TL’dir.

Örnek: Yurt dışında geçen 5.000 günlük süresini 15.02.2024 tarihinde alt sınır üzerinden borçlanmak isteyen birinin ödeyeceği tutar; 5.000 gün X 300,04 TL = 1.500.200 TL’dir.

Borçlanma Miktarının Yurt Dışındaki Bir Banka Aracılığıyla Kurum Hesabına Yatırılmasına İmkân Var mıdır?

Sosyal Güvenlik Kurumunun yurt dışında bir banka hesabı bulunmamaktadır. Ancak yurt dışı borçlanma talebinde bulunan kişiler borçlarını yurt dışında iken ödeyebilirler. Borçlarını yurt dışından ödeyecek olanların, kendilerine Türk Lirası olarak bildirilen tutarın karşılığını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan döviz cinsinden muhabir bankalar vasıtasıyla tebligatta bildirildiği şekilde ödemesi mümkündür.

Borçlanma Miktarının Tamamının Ödenmesi Zorunlu mudur?

Borçlanma miktarının tamamının ödenmesi zorunluluğu yoktur. Tebliğ tarihinden itibaren 3 aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktara isabet eden gün sayısı geçerli sayılır. Tebliğ edilen borçlanma miktarının bir kısmı ödendikten sonra, kalan kısmının tebliğ tarihinden başlayarak 3 aylık yasal ödeme süresi içinde parça parça ödenmesi de mümkündür.

Bu şekilde ödeme yapmak isteyenlerin Kuruma ayrıca başvuru yapmasına gerek bulunmayıp, 3 aylık süre geçtikten sonra ödeme yapılmak istenmesi halinde yeni bir borçlanma başvuru yapılması gerekmektedir. Bu durumda yeni başvuru tarihindeki prime esas günlük kazanç miktarı dikkate alınarak borçlanma tutarı hesap edilir.

Yurt Dışı Borçlanma Talebinde Bulunan Ancak Borç Ödeme Süresi İçinde Vefat Eden Başvuru Sahibinin Hak Sahibi Bu Borçlanmayı Ödeyebilir mi?

Yurt dışı sürelerini borçlanma talebine istinaden tahakkuk ettirilen borçlanma tutarının başvuru sahibince ödenmesi esastır. Vefat eden başvuru sahipleri adına tahakkuk ettirilmiş olan borçlanma miktarının ilgilinin hak sahiplerince ödenmesine imkân bulunmamaktadır.

Vefat Eden Sigortalının Yurt Dışında Geçen Sürelerini Hak Sahipleri Borçlanabilir mi?

Türk vatandaşı olan hak sahipleri, vefat eden sigortalının yurt dışında geçen sürelerinden aylık bağlanmasına yetecek kadar gün sayısını borçlanabilecekleri gibi bu sürelerin tamamını da borçlanabilirler.

Sözleşmeli Ülkede Geçen Çalışma Süreleri ile Ülkemizdeki İsteğe Bağlı Sigortalılık Sürelerinin Çakışması Halinde Yurt Dışında Geçen Bu Süreler Borçlandırılabilir mi?

Sözleşmeli ülkede geçen çalışma süreleri ile Ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilmekte ve yurt dışı süreleri talep halinde borçlandırılabilmektedir. Ancak; Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre sözleşmelerine göre bu ülkelerde bulunmaktayken Ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemek mümkün olduğu için bu ülkelerde geçen ve Ülkemizdeki isteğe bağlı sigortalılık süreleri ile çakışan süreler borçlandırılamaz.

Borçlanmadan Vazgeçmek ve Borçlanma Miktarının İadesi Mümkün müdür?

Borçlanmalarının iptal edilmesi için yazılı başvuruda bulunanların ödedikleri borçlanma tutarının tamamı, faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilir. Kısmi iade mümkün değildir. Ancak, birden fazla borçlanma yapılmış ise talep sahibinin yapmış olduğu borçlanmalardan bir ya da birkaçından vazgeçme hakkı da bulunmaktadır.

Borçlandıkları hizmetleri ile malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılar ile ölüm aylığı bağlanamayan hak sahiplerine başvuruları halinde ödenen borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilir.

Ancak, borçlandıkları hizmetler dikkate alınarak aylık bağlanmış olanlar borçlanma talebinden vazgeçemezler ve bunların ödedikleri borçlanma tutarı iade edilmez.

Yurt Dışı Borçlanması Yaptıktan Sonra Vefat Eden Sigortalının, Sağlığında Ödemiş Olduğu Borçlanma Tutarının Hak Sahiplerine İade Edilmesi Mümkün müdür?

Yurt dışında geçen süreler için yapılan borçlanma karşılığında ödenmiş olan tutarın hak sahiplerine iade edilebilmesi, vefat eden sigortalının borçlandığı hizmetleriyle birlikte hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için aranan gün sayısı şartının sağlanmamış olmasına bağlıdır.

Diğer bir ifadeyle, borçlanılan sürelerle birlikte vefat eden sigortalının prim ödeme gün sayısının ölüm aylığı bağlanmasına yetecek günden az olması halinde borçlanılan tutarların hak sahiplerine iadesi mümkündür.

Borçlandırılan Süreler Türkiye’de Hangi Sigortalılık Statüsüne Göre Değerlendirilir?

01.08.2019 tarihinden itibaren yurt dışı sürelerini borçlanma talebinde bulunanların borçlanma işlemleri talep tarihindeki sigortalılık statüsüne bakılmaksızın 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

ZORUNLU GÖÇ KAPSAMINDA GELENLERİN YURT DIŞI BORÇLANMA İŞLEMLERİ

Zorunlu Göç Kapsamında Gelenlerin Hizmet Borçlanması İmkânı Kimlere Getirilmiştir?

5754 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 01/01/1989 - 08/05/2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelenlere, borçlanmanın genel kuralının aksine zorunlu göç kapsamında gelinen ülke vatandaşı iken geçirdikleri çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınmıştır.

Borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterildiğinden, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen (çalışılmayan) sürelerle ev kadınlığında geçen süreler, borçlanma kapsamı dışında tutulacaktır.

Söz konusu ülkelerden kendi istekleri ile gelerek Türk vatandaşlığına geçenler zorunlu göç kapsamında olmadıklarından dolayı, bu kişilerin belirtilen kapsamda geçen sürelerini borçlanma talepleri reddedilecektir.

Zorunlu Göçe Tabi Tutulduktan Sonra Türk Vatandaşlığına Geçenler Geldikleri Ülkedeki Çalışma Sürelerini Hangi Şartlarla Borçlanma Yoluyla Değerlendirebilir?

Söz konusu borçlanma hakkından yararlanabilmek için;

·         01.01.1989 ila 08.05.2008 tarihleri arasında geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmak,

·         Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak,

·         Türkiye’de ikamet ediyor olmak,

·         2022 sayılı Kanun dahil olmak üzere Türkiye’deki sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir/aylık almamak,

·         Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek,

·         “Zorunlu Göç Kapsamında Gelenlerin Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı istekte bulunmak

gerekir.

Zorunlu göç kapsamında yurt dışı borçlanmasının gerçekleştirilmesi için hangi form kullanılır?

Zorunlu göç kapsamında yurt dışı borçlanmasının gerçekleştirilmesi için “Zorunlu Göç Kapsamında Gelenlerin Borçlanma Talep Dilekçesi”nin doldurulması gerekmektedir.

Söz konusu talep dilekçesi, sosyal güvenlik il müdürlükleri /sosyal güvenlik merkezlerinden temin edilebileceği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu web sayfasından da temin edilebilmektedir.

Zorunlu göç kapsamında borçlanılan süreler aylık bağlanmasında nasıl değerlendirilir?

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden zorunlu göç kapsamında gelenlerin borçlandıkları süreler, ilgililerin Türkiye’de geçen hizmetleri ile birleştirilerek tabi oldukları sigortalılık statüsüne göre sadece yaşlılık/emekli aylığı bağlanması sırasında değerlendirilir.

Malullük ve ölüm aylıkları bağlanırken bu şekilde borçlandırılan süreler dikkate alınmaz. Bu nedenle, zorunlu göç kapsamında gelinen ülkede geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepler reddedilir. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır.

Borçlanmadan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getirmeyenlere ve bunların varislerine yazılı talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak Türk Lirası cinsinden iade edilir.

Zorunlu göç kapsamında borçlanılan sürelere istinaden bağlanan yaşlılık aylığı vefat halinde hak sahiplerine aktarılır mı?

5510 sayılı Kanuna göre yaşlılık/emekli aylığı almakta iken vefat edenlerin aylıkları kesilir. Kesilen yaşlılık aylığı/emekli aylığı, aylık bağlanması için aranan şartları yerine getiren eş, çocuk ve anne-babaya ölüm aylığı olarak bağlanır.

YURTDIŞI AYLIK İŞLEMLERİ

Borçlandırılan sürelere istinaden aylık bağlanması için gerekli şartlar nelerdir?

Borçlanılan sürelere göre aylık bağlanabilmesi için; yurda kesin dönüş yapılmış olması, borçlandırılan sürelerden aylık bağlanmasına yetecek kadar kısmın ödenmiş olması, sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılması, yazılı başvuruda bulunulması şarttır.

Aylık bağlama şartlarından biri olan “yurda kesin dönüş yapmak” neyi ifade eder?

Kesin dönüşten kasıt; yurt dışında yaşanılan ülkeyi bir daha dönmemek üzere terk etmek değildir. Yurt dışı borçlanması yaparak aylık almak için tahsis talebinde bulunanların; kısa süreli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere yurt dışındaki çalışmalarının sona ermesini, bulundukları yabancı ülkeden ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade etmektedir.

Kesin dönüş ifadesi hiçbir şekilde mutlak anlamda yurt dışında bulunduğu ülkeden Türkiye’ye döndükten sonra tekrar yurt dışına çıkış yapmama şeklinde değerlendirilmemelidir. Kesin dönüş şartı sigortalı için aranan bir şart olup hak sahiplerinde aranmamaktadır.

Kesin dönüş şartı hangi aşamada aranmaktadır?

Kesin dönüş şartı yurt dışı borçlanması yapmak için başvuru aşamasında aranmamakta olup aylık bağlanması için müracaat aşamasında aranmaktadır. Kişiler yurt dışındaki çalışmaları devam ederken yani kesin dönüş şartı yerine gelmeden de borçlanma müracaatında bulunabilir.

Kesin dönüşün tanımında yer alan “sosyal sigorta ödeneği” ve “sosyal yardım ödeneği” ne demektir?

·         Sos